1954, ένα έτος στην τύχη…

“Εγώ συμμετέχω, εσύ συμμετέχεις, αυτός συμμετέχει, εμείς συμμετέχουμε, εσείς συμμετέχετε, αυτοί κερδίζουν…”

Μία πολύ ενδιαφέρουσα “ιστορική ματιά” μίας συντρόφισσας σε ένα τυχαίο έτος -βασισμένη σε ένα αντιμιλιταριστικό τραγούδι- που μας στάλθηκε, μας ταξίδεψε και μοιραζόμαστε.

.
Το 1954 η Γερμανία διατηρεί χαμηλές πολιτικές προσδοκίες και βολεύεται σε μια διακριτική ανοικοδόμηση με “Διμερείς Συμφωνίες” αφαίμαξης ορυκτού πλούτου με μερικές διπλωματικές βολτούλες για μελλοντικές “αξιοποιήσεις”.

Το 1954 το εθνικό οπτικοακουστικό αρχείο έχει τη Φρειδερίκη σε όλους τους τόνους χωρίς να αναφέρει αν πηδιέται ή όχι με τον αρχηγό της CIA. Έχουμε εθνική περιφάνεια και ανθρωπιστική δράση: “ύψωση της ελληνικής σημαίας σε πετρελαιοφόρο του εφοπλιστή Σταύρου Νιάρχου” και “θεμελίωση προσφυγικών κατοικιών με βασιλικές δωρεές, από τη Βασίλισσα Φρειδερίκη” (Μπραχάμι)

Το 1954 η Ιερά Σύνοδος ζητά τον αφορισμό του Νίκου Καζανζάκη μετά από τον “Τελευταίο Πειρασμό” (1953)

Το 1954 η Γαλλία τερματίζει ηττημένη το αποικιακό ντελίριο της Ινδοκίνας. Συνεχίζει στην Αλγερία “ενάντια στους τρομοκράτες αντάρτες”. Ο Boris Vian γράφει το τραγούδι “ο Λιποτάκτης” και ο Mouloudji – Γαλλοαλγερινός τραγουδιστής (κι όμως…) – του ζητά να αλλάξει τις δυο τελευταίες προτάσεις των στίχων για να το τραγουδήσει. Ο Vian δέχεται. Αντί του πρωτότυπου: Que je tiendrai une arme / Et que je sais tirer (θα κρατάω όπλο και ξέρω να πυροβολώ), “διορθώνει”: Que je n’aurai pas d’armes / Et qu’ils pourront tirer (δε θα κρατάω όπλο και θα μπορούν [οι μπάτσοι που θα έρθουν να με πάρουν] να πυροβολούν). “Ενισχύεται έτσι το πασιφιστικό περιεχόμενό του” λένε εκ των υστέρων…

Ο πρώτος δίσκος – με τα πρώτα λόγια – απαγορεύεται μέχρι το 1964.
Αυτόν βάζω.
Για να μην ξεχνιόμαστε.
Νεογερμανοί “της τάξης και της πράσινης ανάπτυξης”, νεοφρειδερίκες των “εθνικών καινοτόμων δράσεων και χορηγιών”, νεοαλγερία της ματωμένης Συρίας, νεοιερά σύνοδος φασιστών που ελέγχει στα σχολεία αν οι νηπιαγωγοί είναι πατριώτες, “καλλιτέχνες” στο Χυτήριο που λειαίνουν τα λόγια τους βολεύοντας, σε κορόνες ανθρωπιστικής λύπησης “για το χαμό που θα προκαλούσαν αν συνέχιζαν”, την εύνοια μιας πιθανής επόμενης χρηματοδότησης…

Κι οι “αλήτες οι αστοί” που έγραφε ο Vian…που έγραφε πως θα φτύσει τους τάφους τους αλλά ποτέ δεν το έκανε, ακόμα αλωνίζουν περιμένοντας να ψοφίσουμε αμαχητί.
Πα – σι – φι – στι – κά….

Le Deserteur
(http://www.youtube.com/watch?v=oj6Jj7L8mzE)

Τα λόγια στα Γαλλικά και η μετάφραση στα Ελληνικά (προσθέτω τα “διορθωμένα”):

Monsieur le Président
Je vous fais une lettre
Que vous lirez peut-être
Si vous avez le temps
Je viens de recevoir
Mes papiers militaires
Pour partir à la guerre
Avant mercredi soir
Monsieur le Président
Je ne veux pas la faire
Je ne suis pas sur terre
Pour tuer des pauvres gens
C’est pas pour vous fâcher
Il faut que je vous dise
Ma décision est prise
Je m’en vais déserter

Depuis que je suis né
J’ai vu mourir mon père
J’ai vu partir mes frères
Et pleurer mes enfants
Ma mère a tant souffert
Elle est dedans sa tombe
Et se moque des bombes
Et se moque des vers
Quand j’étais prisonnier
On m’a volé ma femme
On m’a volé mon âme
Et tout mon cher passé
Demain de bon matin
Je fermerai ma porte
Au nez des années mortes
J’irai sur les chemins

Je mendierai ma vie
Sur les routes de France
De Bretagne en Provence
Et je dirai aux gens:
Refusez d’obéir
Refusez de la faire
N’allez pas à la guerre
Refusez de partir
S’il faut donner son sang
Allez donner le vôtre
Vous êtes bon apôtre
Monsieur le Président
Si vous me poursuivez
Prévenez vos gendarmes
Que je n’aurai pas d’armes
Et qu’ils pourront tirer
(Prévenez vos gendarmes que je tiendrai une arme et que je sais tirer)

O ΛΙΠΟΤΑΚΤΗΣ
Μπορίς Βιαν (1954)
μετάφρασε o Κώστας Κεσσισογλού (1975)

Κύριε Πρόεδρε
Σας γράφω ένα γράμμα
Που ίσως θα διαβάσετε
Αν έχετε καιρό
Φτάσαν τα χαρτιά μου
Πως πρέπει να καταταγώ
Να φύγω για τον πόλεμο
Το αργότερο Τετάρτη.
Όμως κύριε πρόεδρε
δεν πρόκειται να πάω
Δε βρέθηκα σ’ αυτή τη γη
Για να σκοτώνω αθώους
Δε θέλω να θυμωσετε
Μα πρέπει να σας πω
Πως τό ‘χω πάρει απόφαση
Να γίνω λιποτάκτης

Βλέπω στη δική μου ζωή
Πως πέθανε ο πατέρας μου
Πως φύγανε τα αδέλφια μου
Και τα παιδιά μου κλαίνε
Η μάνα μου απ’ τα βάσανα
Τώρα βαθιά στον τάφο
Γελάει με τους εξοπλισμούς
Περιγελάει τους τοίχους
Όταν με χώσαν φυλακή
Αρπάξαν τη γυναίκα μου
Αρπάξαν τη ψυχή μου
Το παρελθόν που αγάπησα
Αυριο ξημερώματα
Την πόρτα θα χτυπήσω
Στα μούτρα των νεκρών καιρών
Και θα χυθώ στους δρόμους

Θα ζητιανέψω τη ζωή μου
Γυρνώντας τη Γαλλία
Από Βρετάνη ως την Προβηγκία
Και σ’ όλους θα φωνάζω
Άρνηση στην υποταγή
Άρνηση στην κατάταξη
Μην πάει κανείς στον πόλεμο
Να φύγετε αρνηθείτε
Αν πρέπει αίμα να χυθεί
Να δώσετε το δικό σας
Αφού αυτό διδάσκετε
Σε όλους, κύριε πρόεδρε
Κι αν είναι να με πιάσετε
Πέστε στους χωροφύλακες
Ότι θα είμαι άοπλος
Και αν θέλουν, ας μου ρίξουν.
(Πέστε στους χωροφύλακες ότι θα κρατάω όπλο κι ότι ξέρω να πυροβολώ)

(Πηγή: http://www.antiwarsongs.org/canzone.php?lang=it&id=1#agg641 )